Mastodon – mam i ja

Czym jest Mastodon i czy rzeczywiście jest alternatywą wobec Twittera (i Facebooka przy okazji)? Mastodon to otwarto-źródłowa zdecentralizowana sieć, komunikująca się miedzy różnymi serwerami i platformami w ramach protokołu ActivePub.

Miniseria

  1. Mastodon – mam i ja
  2. Mastodon – uruchomienie z Dockera
  3. Mastodon – Optymalizacja i cache
  4. To już jest koniec!

Co to jest Mastodon ?

Pierwsza myśl to klon Twittera, oparty na otwartym kodzie. Tak myśli większość nowych „imigrantów”, których miałem okazję zaobserwować w ciągu kilku ostatnich tygodni.

Zdecentralizowana sieć i wspólny protokół

Istnieją pewne różnice, które wyróżniają się na tle scentralizowanego Twittera. Mastodon to rozproszona sieć serwerów (tzw. federacja). Komunikacja pomiędzy nimi odbywa się za pomocą wspólnego protokołu – ActivityPub.

Nie ma znaczenia, jaki serwer wybierzesz, bo wszystkie komunikują się ze sobą. Możesz obserwować innych z poziomu swojego konta, wymieniać się z informacjami.

Możesz także podstawić własny serwer mastodontowy i ustalić własne reguły.

Popularność danego serwera nie ma znaczenia, bo wszyscy są wobec siebie równi, mają dostęp do tych samych informacji, gdyż nie ma śledzących algorytmów, pozycjonujących danych użytkowników.

Warto zaznaczyć, że im większa liczba aktywnych, to, tym większe obciążenie i „wydatki” dla administratora

Migracja

Migracja między serwerami jest bardzo prosta, w ramach instancji są dostępne narzędzia do importu i eksportu danych (obserwatorzy, obserwujący). Jedyna rzecz, której nie da się przenieść to posty. Przemyślano też kwestię „przejęcia kont” przez innych; jeśli ustawisz alias na starym koncie do nowego, to zabezpieczasz się przed przejęciem przez inne osoby twojego nicku

Terminologia

Kilka istotnych terminów

Różnice i zasady

Adresy / nazwa profilu

  • Na początku będą problemy z identyfikacją konto w mastodontowym świecie;
  • Na Twitterze najczęściej wystarczyło podać @__NICK__, na mastodoncie trzeba uwzględnić instancję:
    • pełna ścieżka to @__NICK__@__NAZWA-SERWERA np. @[email protected]
    • Najłatwiej jest wkleić __NAZWA_SERWERA__/@__NICK np. 101010.pl/@bobiko

Obserwatorzy

  • Możemy obserwować interesujące nas profile z różnych serwerów;
  • O ile bezproblemowo można dodać z poziomu „domowego serwera”, o tyle nieco problematyczne jest dodawanie spoza tego serwera;
  • tu jest proste rozwiązanie, bo wystarczy wkleić link do profilu w wyszukiwarce i dodać profil do obserwacji
  • Są narzędzia do migracji obserwowanych z twitterowego konta, np. Debirdify

Tweety i Re-Tweety

  • Posty na mastodontowych serwerach nazywa są tootami i mają limit znaków pomiędzy 500 a 2048 znaków (to zależy od administratora serwera)
  • Udostępnienie (czy bardziej podbijanie) czyjegoś wpisu to boosting
  • Celowo nie wprowadzono opcji cytowania czyjegoś wpisu (czyli twitterowe quote retweeting)
  • tutaj uzasadnienie głównego programisty

Zasięg i prywatne wiadomości

  • Jeżeli piszemy głównie w języku polskim, warto ustawić PL jako domyślny język, ale jeśli zdarzy się sporadyczny obcojęzyczny toot, to warto ustawić język – ułatwi to komunikację wśród całej sfederowanej sieci serwerów
  • Jednym z pierwszych, najczęściej powtarzających się pytań, było Jak wysłać DM / Prywatną Wiadomość
  • Da się to zrobić z poziomu głównego formularza, ale trzeba wybrać widoczność wpisu
  • w tym przypadku ograniczamy się do pozycji „tylko wspomniane osoby”
  • Warto pamiętać, że DM / PW nie są szyfrowane e2e, więc nie jest wskazane przesyłanie wrażliwych, zastrzelonych informacji tą drogą.

Zasady i moderacja

  • Każdy serwer ma własne zasady, które ustala albo administrator, albo społeczność
  • Im mniejszy serwer, tym lepsza jakość moderacji
  • Warto zwrócić uwagę na kontekst danego serwera, by uniknąć niepotrzebnych perturbacji
  • Mam na myśli panujące zwyczaje, podejście do tematów polityki oraz osób o różnych poglądach religijnych, politycznych, seksualnych etc.
  • Może okazać się, ze dany serwer został zbanowany ze względu na dyskryminację polityczną, seksualną czy też prześladowanie
  • Jest strona, która listuje zbanowane serwery – FediBlock – Join the Fediverse –
  • na niej znajduje się serwer 101010.pl, który został zdjęty z oficjalnej listy Mastodontowych Serwerów
  • Z pobieżnej lektury np tutaj wynika, że chodzi o brak moderacji treści homofobiczne czy transfobiczne, przez co jest zablokowany u wielu innych
  • Ze względu na obecność mniejszości osób z niepełnosprawnością fizyczną i psychiczną warto stosować .content warning albo content wrapper w skrócie CW i opisywać alty do zdjęć i filmów
    • szczególnie CW gdy wyrażamy poglądy, które mogą dotknąć jakąś grupę społeczną

Narzędzia i aplikacje

  • Crossporter – dwukierunkowa wymiana postów pomiędzy kontem na Twitterze a kontem w sfederowanym serwisie (alternatywa: Moa
  • Twitt odon – narzędzie do weryfikacji połączenia pomiędzy kontem na Twitterze a kontami na mastadonach;
  • Mangan – webowy klient. wzorowany na twitterowym interfejsie (dane zapisywane są w przeglądarce);
  • Tusky – androidowy klient do mastadona
  • Tooot – również klient dostępny na android (również dostępny na iOS), stworzony w reactJS+TS
  • Toot – terminalowy klient Mastadona
  • ActivePub – rozszerzenie do WordPressa dodaje obsługę protokołu ActivePub, tym samym blog jest „widoczny” na większości platformach federacyjnymi.

Przydatne linki

Wynotowałem najważniejsze (z mojego punktu widzenia) rzeczy, ale nie zaszkodzi zapoznać się z innymi źródłami:

Podsumowanie

Niewątpliwie Mastodon ma swoje 5 minut sławy w obliczu zmian i porażek, jakie ma miejsce w przypadku Twittera. Nie jest pewne, czy jutro czy za tydzień serwis będzie istniał, dlatego też warto zainteresować się alternatywami.

Pytanie, czy instancje mastodonowe są takową alternatywą? To zależy.

Funkcjonalnie i wizualnie są podobne, ale gdy wejdzie się w szczegóły, to zauważamy spore różnice. Na pewno możemy czuć się bezpieczni, gdyż żaden algorytm nas nie śledzi, nie zdecyduje też, jakie informacje ma nam wyświetlać.
Niestety, jest duże prawdopodobieństwo, że zobaczysz czyjeś posty osób, których światopoglądowo nie tolerujesz. Wtedy pozostaje blokować i zapomnieć. To samo jest z tagami.

Jeśli chodzi o mnie, to od dłuższego czasu miałem konto na jednym z popularnych instancji i cross-postowałem posty z Twittera. Byłem do niedawna biernym użytkownikiem – tootowiczem ale z początkiem listopada to zmieniło się i rzadziej loguję się do Twittera. Na wszelki wypadek zrobiłem kopię zapasową, wygenerowałem zapasowy klucz (mam włączone 2FA) i tyle.

Zastanawiam się nad podstawieniem własnej instancji, by móc ocenic jak to wygląda od strony techniczno-administracyjnej.

Ps.: Pamiętacie polski serwis Blip.pl ? No właśnie, z tym skojarzyły mi się te instancje mastodonowe.

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

10 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
rozie
10 miesięcy temu

Niestety, zdanie Nie ma znaczenia, jaki serwer wybierzesz, bo wszystkie komunikują się ze sobą. Możesz obserwować innych z poziomu swojego konta, wymieniać się z informacjami. nie jest do końca prawdziwe. I nawet sam zwracasz na to uwagę w sekcji dotyczącej zasad i moderacji. Jeśli Mastodon zyska popularność to prognozuję rozpad na 2-4 osobne sieci. Dodatkowo, będzie nadal podatny na trollowanie, albo możliwość rejestracji zostanie ograniczona na poszczególnych instancjach. Czemu? Nie ma zespołu moderatorów, a nawet jeśli moderacją nie zajmuje się pojedynczy admin, to mówimy o ochotniczej, niepłatnej pracy. Więc nawet niewielka grupa trolli jest w stanie założyć konta i zalać serwer treścią niepożądaną w sieci. Ten albo będzie się bronił, albo zostanie wykluczony z sieci. Obrona musi być tania, czyli pewnie sprowadzi się od ograniczenia rejestracji nowych kont. Moderacji ochotnicznej, czyli opartej o luźne zasady, a bardziej… Czytaj więcej »

rozie
Reply to  bobiko
10 miesięcy temu

Każdy może mieć własny serwer? No niezupełnie. Wymagana jest wiedza i czas. I na postawienie, i na utrzymanie. OK, dla ludzi z powiedzmy branży IT to nie problem, ale to jest jednak ułamek społeczeństwa.

I nawet to nie daje Ci gwarancji, że będziesz mógł z kimkolwiek wchodzić w interakcje. Poza ludźmi z własnego serwera, oczywiście.

xpil
10 miesięcy temu

Stawianie własnego serwera Mastodon to ostatnio dość popularny trend – bądź jednak świadom tego, jakie konsekwencje prawne możesz ponieść w takiej sytuacji. Pół biedy jeżeli chodzi o moderację treści niepożądanych. Gorzej jak Ci się zaczną pojawiać żądania związane z DMCA albo innymi nielegalnymi tematami, których tu nawet nie chcę jawnie wymieniać, a które prędzej czy później mogą pojawić się na Twoim serwerze dzięki federacji. Aha, no i koszty – jeżeli pobierasz darowizny od swoich użytkowników, na pokrycie kosztów prowadzenia serwera, musisz się dobrze zastanowić nad całym procesem. I tak dalej i tak dalej. Różne RODO i inne srodo będą Cię dręczyć po nocach. Z tego ci się orientowałem, niewarta skórka wyprawki… Pomija już całkiem kwestie zarządzania serwerem – dopóki masz dziesięć mało aktywnych kont na krzyż,… Czytaj więcej »

matipl
10 miesięcy temu

To rozwiązanie mnie nie przekonuje – właśnie z powodu decentralizacji i de facto nie wiemy kto zarządza poszczególnymi serwerami.
Już było kilka prób przez różne sceny zaorania Twittera – nic nie wyszło. Zobaczymy.

10
0
Would love your thoughts, please comment.x
%d bloggers like this: